ΝΗΠΙΑΓΩΓΟΙ ΑΡΚΑΔΙΑΣ: ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ- ΗΜΕΡΙΔΑ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΟΥ

ΜΟΥΣΕΙΑΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

" … Όταν τα αντικείμενα λένε ιστορίες!"

Προσκεκλημένη Εισηγήτρια: κ. Νίκη Κάντζου

ΤΡΙΠΟΛΗ 17 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014, ΑΣΤΡΟΣ 18 ΙΟΥΝΙΟΥ 2014

(Βασικά σημεία της εισήγησης)

«Σημασία έχουν οι άνθρωποι, που η ιστορία τους διαμορφώνει τα αντικείμενα και όχι τα ίδια τα αντικείμενα παρουσιασμένα αποσπασματικά, χωρίς την ιστορία τους».

Μ. Μπρεχτ

Σκοπός της συγκεκριμένης εισήγησης είναι να γνωρίσουν οι εκπαιδευτικοί Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης (νηπιαγωγοί) πως μπορούν να εντάξουν στην καθημερινή ζωή του σχολείου τους τη Μουσειακή Εκπαίδευση.

Ειδικότερα:

- Θα δώσουμε έμφαση στα στάδια σχεδιασμού και υλοποίησης εκπαιδευτικών προγραμμάτων που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη από τον εκπαιδευτικό.

- Θα ασχοληθούμε με τον οπτικό εγγραμματισμό (θεωρητική αναφορά, πρακτική εφαρμογή: πολυδιάστατη ερμηνεία των αντικειμένων, στάδια ανάλυσης ενός αντικειμένου, ασκήσεις παρατηρητικότητας π.χ. The Generic Game, Harvard Project Zero, Κοιτώ 2 φορές 10, Ο κήπος με τα αγάλματα-παρατηρητικότητα με αφορμή ένα βίντεο, Ποιος πετάει μέσα στο μουσείο Μπενάκη;, πρωτόκολλα ερωτήσεων που αφορούν αντικείμενα-εκθέματα, ενσυναίσθηση μέσα από ένα έκθεμα-άγαλμα).

- Θα γνωρίσουμε ένα παραδοσιακό παιχνίδι (αντικείμενο) και θα παίξουμε μαζί του με στόχο να αντιληφθούμε τη διαχρονία του.

- θα δούμε πως μπορούμε να δημιουργήσουμε πάζλ συμβατικά και ηλεκτρονικά.

- Θα παρατηρήσουμε πως ένα έργο τέχνης ενεργοποιείται μέσα από ένα βίντεο και τι είδους βιωματική δραστηριότητα μπορεί να υλοποιηθεί ταυτόχρονα.

- Θα δοκιμάσουμε να δημιουργήσουμε παγωμένες εικόνες μέσα από την προβολή έργων τέχνης

- Θα δούμε πως ένα παιχνίδι θησαυρού με απρόσμενη κατάληξη.

- Θα λύσουμε αινίγματα που αφορούν πίνακες ζωγραφικής.

- Θεματικές μουσειοτσάντες που συνδέουν τις οικογένειες των παιδιών με το σχολείο (π.χ. Η Δανάη,μια πλαγγόνα σπίτι μας, Η γιαγιά Μαριγώ και τα έθιμα, Με ένα νανούρισμα για μαξιλάρι, Τα παιχνίδια μιας μαγειρικής ποδιάς).

- Θα γνωρίσουμε την αρχαιολογική στρωματογραφία στο νηπιαγωγείο και πως μπορεί να υλοποιηθεί μέσα από το θεατρικό παιχνίδι και την μαγειρική.

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑ

ΚΑΘΕ ΟΜΑΔΑ, ΕΝΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ … ΜΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ

Νίκη Κάντζου

1o ΣΤΑΔΙΟ

—ΥΛΙΚΑ: 5 αντικείμενα της ίδιας χρονικής περιόδου (π.χ. αρχαία παιγνίδια, αντικείμενα λαϊκού πολιτισμού)

—ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Τοποθετούμε τα αντικείμενα (π.χ. 1 σβούρα, 1 πλαγγόνα, 1 ίυγγα, 1 πλαταγή, 1 πήλινο ζωάκι) σε τραπέζια σε διάφορα σημεία της αίθουσας. Στερεώνουμε στο πέτο κάθε παιδιού μια κονκάρδα με ένα αντικείμενο και τα παροτρύνουμε με το ξεκίνημα της μουσικής (Π. Καλατζόπουλος, Soundtrack: Νικόστρατος, ο πελεκάνος, track: Les toutous, les tourists) να βρουν ποια άλλα παιδιά έχουν το ίδιο αντικείμενο, ώστε να σχηματίσουν ομάδες. Οι ομάδες που σχηματίζονται είναι πέντε και αποτελούνται από πέντε μέλη). Στη συνέχεια, ζητάμε από κάθε ομάδα να βρει το αντικείμενο που φορά στο πέτο και να καθίσει κοντά του, χωρίς να το αγγίξει.

2ο ΣΤΑΔΙΟ

—ΥΛΙΚΑ: ένα αντικείμενο για κάθε ομάδα, ένα χαρτί Α3 για κάθε ομάδα, μαρκαδόροι

—ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Τα μέλη κάθε ομάδας παρατηρούν αρχικά το αντικείμενό τους χωρίς να μιλούν. Στη συνέχεια ο εκπαιδευτικός τα καλεί να κρατήσουν με τη σειρά το αντικείμενό τους και να πουν μία λέξη γι’ αυτό (π.χ. παρατηρώντας μια πλαγγόνα μια ομάδα πέντε παιδιών μπορεί να πει λέξεις όπως: κούκλα, πηλός, καμπάνα, μαλλιά, παιχνίδι). Καμία λέξη δεν πρέπει να επαναληφθεί. Κάθε μέλος της ομάδας συμβολίζει με ένα σκίτσο τη λέξη που είπε σε ένα χαρτί Α3, ώστε να τη θυμάται.

Υποσημείωση: Στο τέλος του συγκεκριμένου σταδίου, αν το αντικείμενο έχει μια ειδική ονομασία, ο εκπαιδευτικός την αναφέρει στα παιδιά και εξηγεί γιατί λέγεται έτσι.

3ο ΣΤΑΔΙΟ

—ΥΛΙΚΑ: ένα αντικείμενο για κάθε ομάδα

—ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Τα μέλη κάθε ομάδας κρατούν με τη σειρά το αντικείμενο και λένε μια φράση γι’ αυτό. Η φράση μπορεί να περιέχει τη λέξη που έχουν πει στο προηγούμενο στάδιο και μπορεί να περιγράφει το αντικείμενο, τη λειτουργία του ή τα συναισθήματα που προκαλεί ή που απεικονίζονται σε αυτό (π.χ. παρατηρώντας μία σβούρα τα μέλη μιας ομάδας μπορούν να πουν φράσεις όπως:

1. Η σβούρα είναι παιχνίδι.

2. Μου αρέσει να παίζω με τη σβούρα.

3. Αυτή η σβούρα είναι φτιαγμένη από πηλό και έχει πάνω σχέδια.

4. Η δική μου η σβούρα είναι φτιαγμένη από ξύλο.

5. Η σβούρα αυτή έχει μύτη.

4ο ΣΤΑΔΙΟ

—ΥΛΙΚΑ: ένα αντικείμενο για κάθε ομάδα, χαρτί Α3, μαρκαδόροι, ψηφιακό μαγνητόφωνο ή σημειωματάριο

—ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Κάθε ομάδα δημιουργεί μια ιστορία για το αντικείμενό της. Μπορούν να χρησιμοποιηθούν και οι φράσεις που είπαν τα μέλη της ομάδας στο προηγούμενο στάδιο, χωρίς να είναι υποχρεωτικό. Η ιστορία μπορεί να απεικονιστεί εικαστικά, ώστε να τη θυμούνται τα παιδιά. Στη συνέχεια, ο εκπαιδευτικός περνά από το σημείο που κάθεται κάθε ομάδα και ζητά από έναν εκπρόσωπο της ομάδας να αφηγηθεί την ιστορία τους, ώστε εκείνος να τη μαγνητοφωνήσει ή να την καταγράψει σε ένα σημειωματάριο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ ΜΙΑ ΠΛΑΤΑΓΗ (ΑΡΧΑΙΑ ΚΟΥΔΟΥΝΙΣΤΡΑ)

Μια φορά και έναν καιρό, ήταν μια πλαταγή, μια κουδουνίστρα από πηλό που ζούσε σε ένα μουσείο. Αισθανόταν πολύ μόνη, γιατί κανένας δεν την αγόραζε. Έτσι τα βράδια έκλαιγε σιγανά, αλλά όπως κάθε κουδουνίστρα με την παραμικρή κίνηση έκανε θόρυβο, με αποτέλεσμα να ξυπνούν όλα τα αγάλματα του μουσείου και να την παρηγορούν. Ακόμα και ο φύλακας του μουσείου, πήγαινε κοντά της και της έλεγε να μη στενοχωριέται. Μια μέρα όμως όλα άλλαξαν! Ήρθε στο μουσείο ένας διάσημος μουσικός. Την κοίταξε με προσοχή και ζήτησε από την πωλήτρια στο πωλητήριο του μουσείου να την κρατήσει στα χέρια του. Την χτύπησε τρεις φορές δυνατά, δυο φορές σιγανά, τρεις φορές δυνατά και ο ρυθμός της ακούστηκε σε όλο το μουσείο. Μάλιστα, όταν ο μουσικός έπαιξε ξανά τον ίδιο ρυθμό μερικά αγάλματα άρχισαν να παίζουν παλαμάκια. Η κουδουνίστρα ήταν πολύ χαρούμενη. Ο μουσικός την αγόρασε και από τότε είναι πάντα μαζί του στις συναυλίες του. Ποτέ όμως δεν ξεχνούσε και τους φίλους της στο μουσείο. Μάλιστα, μερικές φορές πήγαινε μαζί με το μουσικό στο μουσείο και έπαιζαν μουσική στα αγάλματα και στους φύλακες! … Και φυσικά εκείνοι τους συνόδευαν με παλαμάκια! Τρεις-τρεις φορές δυνατά, δυο φορές σιγανά, τρεις φορές δυνατά. Συνοδέψτε μας και εσείς!

5ο ΣΤΑΔΙΟ

—ΥΛΙΚΑ: ένα αντικείμενο για κάθε ομάδα, ηχητικά αντικείμενα ή μουσικά όργανα

—ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Κάθε ομάδα επενδύει κινητικά και ηχητικά την ιστορία της. Συμμετέχουν όλα τα μέλη της ομάδας παίρνοντας διάφορες στάσεις με το σώμα τους.

6ο ΣΤΑΔΙΟ

—ΥΛΙΚΑ: ένα αντικείμενο για κάθε ομάδα, ηχητικά αντικείμενα ή μουσικά όργανα

—ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ: Το αντικείμενο κάθε ομάδας τοποθετείται σε ένα εμφανές σημείο, ώστε να μπορούν να το δουν οι υπόλοιπες ομάδες. Κάθε ομάδα παρουσιάζει την ιστορία του αντικειμένου της με αφήγηση, κίνηση και ηχητικά αντικείμενα ή μουσικά όργανα. Κάθε μέλος της ομάδας λέει μια φράση της ιστορίας και όλοι μαζί την επενδύουν κινητικά και ηχητικά. Η δράση κάθε ομάδας βιντεοσκοπείται από τον εκπαιδευτικό, ώστε στη συνέχεια να δημιουργηθεί ένα βίντεο στο Windows Media Player με το υλικό όλων των ομάδων.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΑΠΟ ΤΙΣ ΗΜΕΡΙΔΕΣ

ΥΛΙΚΟ ΚΑΙ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΑ ΠΟΥ ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΑΜΕ